Di tích vườn cây lưu niệm bà Nguyễn Thị Định – Phước Long

Bà Nguyễn Thị Định sinh ngày 15/3/1920 tại xã Lương Hòa, huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre. Bà là con út trong gia đình 10 anh em của một nông dân giàu lòng yêu nước. Năm 1936, vừa tròn 16 tuổi, bà bắt đầu tham gia cách mạng. Hai năm sau (1938) Bà được đứng vào hàng ngũ Đảng Cộng sản Đông Dương. Cũng trong thời gian này, Bà xây dựng gia đình với ông Nguyễn Văn Bích - Tỉnh ủy viên tỉnh Bến Tre, không lâu sau thì chồng bà bị Pháp đày đi Côn Đảo và hy sinh tại đó. Nhận được tin chồng hy sinh, lòng căm thù nhân lên gấp bội, bất chấp con nhỏ, gửi lại mẹ già chăm sóc, Bà thoát ly tham gia cách mạng tại tỉnh nhà.

       Năm 1940, Bà tham gia phong trào khởi nghĩa Nam Kỳ, sau khi phong trào thất bại,  Bà bị Pháp bắt và biệt giam tại nhà tù Bà Rá, tỉnh Sông Bé (nay thuộc tỉnh Bình Phước). Ba năm tù cũng là ba năm họat động kiên cường, bất khuất của Bà trong nhà tù. Trong những tháng ngày ở nhà tù Bà Rá, Bà tham gia lao động ở trại canh nông của Pháp. Trong những lần tham gia đó Bà đã trồng một số cây khế, vú sữa, ổi… tuy nhiên do không được bảo quản chăm sóc một số cây bị chết và một số bị bứng đi nơi khác để trồng. Hiện nay chỉ còn lại hai cây khế và hai cây vú sữa.

       Vườn cây lưu niệm bà Nguyễn Thị Định tọa lạc tại phường Sơn Giang, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước cách tỉnh lộ ĐT741 2,5km đường nhựa. Ngày 12/12/2014 UBND tỉnh Bình Phước ra Quyết định số 3143/QĐ-UBND xếp hạng Vườn cây lưu niệm bà Nguyễn Thị Định là di tích cấp tỉnh.  Hiện nay, hai cây khế nằm ở phí Tây, còn hai cây vú sữa nằm ở phía Đông khu đất diện tích 0,9 ha và hướng quy hoạch mở rộng thành 5,37 ha để trùng tu, tôn tạo ngang tầm với khu di tích. Cho đến nay hai cây khế và hai cây vú sữa đã hơn 60 năm tuổi. Thân cây to, tán lá xum xuê, đường kính thân gần 01m, tán rộng khoảng 20m, hàng năm vẫn đơm hoa kết trái. Hai Cây khế được chống đỡ bằng cây chống có kết cấu đế bê tông cốt thép, cây chống bằng thép; hai cây vú sữa được xây bờ kè, đổ đất chống xói mòn.

       Di tích dấu tích lưu niệm bà Nguyễn Thị Định ở Phước Long có giá trị về lịch sử, di tích ghi dấu một giai đoạn trong suốt quá trình hoạt động cách mạng của bà Nguyễn Thị Định tại Phước Long. Giai đoạn Bà bị cầm tù ở Nhà tù Bà Rá với điều kiện khắc nghiệt Bà vẫn vượt qua được gian khổ để sống, chiến đấu và cống hiến cho cách mạng Việt Nam, sau này đã trở thành nữ tướng của cách mạng Việt Nam. Để xứng tầm hơn với giá trị của di tích, địa phương đang thực hiện quy hoạch, đầu tư xây dựng thành khu lưu niệm tạo môi trường cảnh quan tốt để nhân dân trong vùng đến tham quan, nghỉ ngơi.